2008

Παντα θαυμαζα την σημειολογικη ονομασια της πρωτης τριλογιας του Νικου Θεμελη.  Αναζητηση – Ανατροπη – Αναλαμπη.  Ειναι μια φυσικη ακολουθια της ζωης καθε ανθρωπου αλλα και καθε λαου.  Το 2008 καταφερα επι τελους να φτασω στο δευτερο σταδιο.  Τωρα πια, σαν αλλος Ητα Βητα περιμενω την αναλαμπη.  Αυτα μονο τα λιγα και μασημενα σε προσωπικες αναφορες για τον απολογισμο της χρονιας.

Δε ξερω αν σας πιανει μελαγχολια με τον παλιο χρονο που αποχωρει και μας αναγκαζει να προβαλλουμε το φιλμακι των δωδεκα μηνων κανοντας απολογισμους.  Μπορει παλι η προσμονη της νεας χρονιας να σας γεμιζει ηδη απο αισιοδοξια σαν μια καινουργια αρχη. Προσωπικα περναω και τα δυο σταδια. Αναμασαω μεχρι την παραμονη της Πρωτοχρονιας. Μετα κανω ενα μικρο διαλειμμα για οτι ρεβεγιον μου προκυψει, και ξαφνικα την πρωτη του Γεναρη προγραμματιζω τη ζωη μου φτου κι απ την αρχη.

Φετος (του χρονου δηλαδη) λεω να πρωτοτυπησω. Δε θα κανω ουτε ενα resolution δημοσια.  Ποτε δε καταφερα να μεινω σταθερη σε κατι τετοια γιατι ειμαι φτερο στον ανεμο και παντα λεω και ξελεω.  Ετσι θα αποφυγουμε να γινουμε ρεζιλι παλι.

Στην προσπαθεια να σκεφτω να γραψω κατι σαν γενικο απολογισμο της χρονιας, κολλαει το μυαλο μου  αναποφευκτα και πεισματικα στα γεγονοτα του Δεκεμβρη.  Στα γεγονοτα που αρχισαν στην Αθηνα και κλιμακωνονται ακομα χωρις να γινεται ουσιαστικη προσπαθεια επιλυσης τους.  Στις απαραδεκτες δολοφονιες των Παλαιστινιων στη λωριδα της Γαζας.  Ακομα και στη χτεσινη στρατιωτικη χουντα στη Γουϊνεα.  Κι ολα αυτα μεσα στο Δεκεμβρη χωρις να ανατρεξω σε προηγουμενους μηνες.  Θυμαμαι οταν ημουν παιδακι που εβλεπα τον μπαμπα μου και συζητουσε την παγκοσμια κατασταση και  παθιαζοταν και υπεφερε. Και σκεφτομουνα τοτε, γιατι κανει ετσι, ολα αυτα ειναι τοσο μακρυα.  Τωρα καταλαβαινω οτι οι μεγαλοι στεναχωριουνται περισσοτερο γιατι βλεπουν οτι ολοι τους οι κοποι για ενα καλυτερο αυριο πανε κατα διαολου, και δεν εχουν και πολυ μελλον μπροστα τους για να παλεψουν κι αλλο.  Τωρα ξερω οτι ο πλανητης ειναι πολυ μικρος και  οτι γινεται, γινεται διπλα μας.

Εχουμε δηλαδη φτασει σε ενα σημειο που δεν μπορουμε να διευθετησουμε  τιποτα με την ψηφο μας.  Τα παντα ειναι καλα στημενες και ενορχηστρωμενες   παραστασεις κι εμεις απλοι θεατες μεχρι να μας βρει ξωφαλτσα καποια ανεξηγητη βολιδα.  Η λαϊκη οργη ειναι πλεον .. θορυβος.

Οταν ξεκινησα να γραφω αυτο το ποστ, δεν ειχα σκοπο να παρασυρθω σε  πεσσιμισμους.  Πηρα φορα ομως και οτι γραφει δεν ξεγραφει.

Θελω να κλεισω το 2008 με το διηγημα του μεγαλου Αντωνη Σαμαρακη “Ζητειται Ελπις” . Ειναι απο τα πιο ομορφα κομματια της ελληνικης λογοτεχνιας και παντα επικαιρο.

Στο κατωφλι τωρα για να υποδεχτουμε το 2009.

φωτογραφια: αλητικο περιστερακι για μια σταλια ελπιδα ( financial district στο San Francisco)

---

Όταν μπήκε στο καφενείο, κείνο το απόγεμα, ήτανε νωρίς ακόμα. Κάθισε σ’ ένα τραπέζι, πίσω από το μεγάλο τζάμι που έβλεπε στη λεωφόρο. Παράγγειλε καφέ.

Σε άλλα τραπέζια, παίζανε χαρτιά ή συζητούσανε.

Ήρθε ο καφές. Άναψε τσιγάρο, ήπιε δυο γουλιές, κι άνοιξε την απογευματινή εφημερίδα.

Καινούριες μάχες είχαν αρχίσει στην Ινδοκίνα. «Αι απώλειαι εκατέρωθεν υπήρξαν βαρύταται,», έλεγε το τηλεγράφημα.

Ένα ακόμα ιαπωνικό αλιευτικό που γύρισε με ραδιενέργεια.

«Η σκιά του νέου παγκοσμίου πολέμου απλούται εις τον κόσμον μας», ήταν ο τίτλος μιας άλλης είδησης.

Ύστερα διάβασε άλλα πράγματα: το έλλειμμα του προϋπολογισμού, προαγωγές εκπαιδευτικών, μια απαγωγή, ένα βιασμό, τρεις αυτοκτονίες. Οι δυο, για οικονομικούς λόγους. Δυο νέοι, 30 και 32 χρονώ. Ο πρώτος άνοιξε το γκάζι, ο δεύτερος χτυπήθηκε με πιστόλι.

Αλλού είδε κριτική για ένα ρεσιτάλ πιάνου, έπειτα κάτι για τη μόδα, τέλος την «Κοσμική Κίνηση»: «Κοκταίηλ προχθές παρά τω κυρίω και τη κυρία Μ. Τ. Χάρμα ευμορφίας και κομψότητος η κυρία Β. Χ. με φόρεμα κομψότατο εμπριμέ και τοκ πολύ σικ. Ελεγκάντικη εμφάνισις η δεσποινίς Ο. Ν.»

Άναψε κι άλλο τσιγάρο. Έριξε μια ματιά στις «Μικρές Αγγελίες»:

ΠΩΛΕΙΤΑΙ νεόδμητος μονοκατοικία, κατασκευή αρίστη, εκ 4 δωματίων, χολ, κουζίνας, λουτρού πλήρους, W.C.

ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ εις σοβαρόν κύριον δωμάτιον εις β’ όροφον, ευάερον, ευήλιον . . .

ΖΗΤΕΙΤΑΙ πιάνο προς αγοράν …

Σκέψεις γυρίζανε στο νου του.

Από τότε που τέλειωσε δ δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, η σκια του τρίτου δεν είχε πάψει να βαραίνει πάνω στον κόσμο μας. Και στο μεταξύ, το αίμα χυνότανε, στην Κορέα χτες, στην Ινδοκίνα σήμερα, αύριο . . .

Πέρασε το χέρι του στα μαλλιά του. Σκούπισε τον ιδρώτα στο μέτωπο του · είχε ιδρώσει, κι όμως δεν έκανε ζέστη.

Ο πόλεμος, η βόμβα υδρογόνου, οι αυτοκτονίες για οικονομικούς λόγους, η «Κοσμική Κίνησις» . . . Το πανόραμα της ζωής!

Δεν είχε αλλάξει διόλου προς το καλύτερο η ζωή μας ύστερ’ από τον πόλεμο. Όλα είναι, τα ίδια σαν και πριν. Κι όμως είχε ελπίσει κι αυτός, όπως είχαν ελπίσει εκατομμύρια άνθρωποι σ’ όλη τη γη, πως ύστερ’ από τον πόλεμο, ύστερ’ από τόσο αίμα που χύθηκε, κάτι θ’ άλλαζε. Πως θαρχόταν η ειρήνη, πως ο εφιάλτης του πολέμου δε θα ίσκιωνε πια τη γη μας, πως δε θα γίνονταν τώρα αυτοκτονίες για οικονομικούς λόγους, πως . . .

Σουρούπωνε. Μερικά φώτα είχαν ανάψει κιόλας στα μαγαζιά αντίκρυ. Στο καφενείο δεν είχανε ανάψει ακόμα τα φώτα. Του άρεσε έτσι το ημίφως.

Σκέφτηκε τη σύγχυση που επικρατεί στον κόσμο μας σήμερα. Σύγχυση στον τομέα των ιδεών, σύγχυση στον κοινωνικό τομέα, σύγχυση . . .

Δεν έφταιγε η εφημερίδα που έκανε τώρα αυτές τις σκέψεις. Τα σκεφτότανε όλα αυτά τον τελευταίο καιρό, πότε με λιγότερη, πότε με περισσότερη ένταση. Σκεφτότανε το σκοτεινό πρόσωπο της ζωής. Την ειρήνη, τη βαθιά τούτη λαχτάρα, που κρέμεται από μια κλωστή. Σκεφτότανε τη φτώχεια, την αθλιότητα. Σκεφτότανε το φόβο που έχει μπει στις καρδιές.

Στον καθρέφτη, δίπλα του, είδε το πρόσωπο του. Ένα πολύ συνηθισμένο πρόσωπο. Τίποτα δε μαρτυρούσε την ταραχή που είχε μέσα του.

Είχε πολεμήσει κι αυτός στον τελευταίο πόλεμο. Και είχε ελπίσει. Μα τώρα ήτανε πια χωρίς ελπίδα. Ναι, δε φοβότανε να το ομολογήσει στον εαυτό του πως ήτανε χωρίς ελπίδα.

Μια σειρά από διαψεύσεις ελπίδων ήταν η ζωή του. Είχε ελπίσει τότε , . .

Είχε ελπίσει υστέρα . . .

Κάποτε, πριν από χρόνια, είχε ελπίσει στον κομμουνισμό. Μα είχε διαψευσθεί κι εκεί. Τώρα δεν είχε ελπίδα σε καμιά ιδεολογία!

Ζήτησε ένα ποτήρι νερό ακόμα. Αυτή η διάψευση από τις λογής λογής ιδεολογίες ήτανε βέβαια γενικό φαινόμενο. Και παραπάνω από τη διάψευση, η κούραση, η αδιαφορία, που οι πιο πολλοί, η μεγάλη πλειοψηφία νιώθει μπροστά στις διάφορες ιδεολογίες.

Κοίταζε τα τρόλεϋ που περνάγανε ολοένα στη λεωφόρο, το πλήθος . . . Μπροστά του, η εφημερίδα ανοιχτή. Όλα αυτά που είχε δει και πρωτύτερα: η σκιά του καινούριου πολέμου, η Ινδοκίνα, οι δυο αυτοκτονίες για οικονομικούς λόγους, η «Κοσμική Κίνησις» . . .

Τσιγάρα! ένας πλανόδιος μπήκε.

Πήρε ένα πακέτο.

Στις έξι σελίδες της εφημερίδας: η ζωή. Κι αυτός, ήτανε τώρα ένας άνθρωπος που δεν έχει ελπίδα.

Θυμήθηκε, πριν από χρόνια, ήτανε παιδί ακόμα, είχε αρρωστήσει βαριά μια θεία του, ξαδέρφη της μητέρας του. Την είχανε σπίτι τους. Ήρθε ο γιατρός · βγαίνοντας από το δωμάτιο της άρρωστης, είπε με επίσημο ύφος:

Δεν υπάρχει πλέον ελπίς !

Έτσι κι αυτός, τώρα, είχε φτάσει στο σημείο να λέει:

— Δεν υπάρχει πλέον έλπίς !

Του φάνηκε φοβερό που ήτανε χωρίς ελπίδα. Είχε την αίσθηση πως οι άλλοι στο καφενείο τον κοιτάζανε κι άλλοι από το δρόμο σκέφτονταν και ψιθυρίζανε μεταξύ τους: «Αυτός εκεί δεν έχει ελπίδα!» Σα να ήταν έγκλημα αυτό. Σα να είχε ένα σημάδι πάνω του που το μαρτυρούσε. Σα να ήτανε γυμνός ανάμεσα σε ντυμένους.

Σκέφτηκε τα διηγήματα που είχε γράψει, δίνοντας έτσι μια διέξοδο στην αγωνία του. Άγγιζε θέματα του καιρού μας: τον πόλεμο, την κοινωνική δυστυχία. . . . Ωστόσο, δεν το αποφάσιζε να τα εκδώσει. Φοβότανε! Φοβότανε την ετικέτα που θα του δίνανε σίγουρα οι μεν και οι δε. Όχι, έπρεπε να τα βγάλει. Στο διάολο η ετικέτα! Αυτός ήταν ένας άνθρωπος, τίποτε άλλο. Ούτε αριστερός ούτε δεξιός. Ένας άνθρωπος που είχε ελπίσει άλλοτε, και τώρα δεν έχει ελπίδα, και που νιώθει χρέος του να το πει αυτό. Βέβαια, άλλοι θάχουν ελπίδα, σκέφτηκε. Δεν μπορεί παρά νάχουν.

Ξανάριξε μια ματιά στην εφημερίδα: η Ινδοκίνα, η «Κοσμική Κίνησις», το ρεσιτάλ πιάνου, οι δυο αυτοκτονίες για οικονομικούς λόγους, οι «Μικρές Αγγελίες» . . .

ΖΗΤΕΙΤΑΙ γραφομηχανή . . .

ΖΗΤΕΙΤΑΙ ραδιογραμμόφωνον . . .

ΖΗΤΕΙΤΑΙ τζιπ εν καλή καταστάσει . . .

ΖΗΤΕΙΤΑΙ τάπης γνήσεος περσικός . . .

Έβγαλε την ατζέντα του, έκοψε ένα φύλλο κι έγραψε με το μολύβι, του :

ΖΗΤΕΙΤΑΙ ελπις

Ύστερα πρόσθεσε το όνομά του και τη διεύθυνση του. Φώναξε το γκαρσόνι. Ήθελε να πληρώσει, να πάει κατευθείαν στην εφημερίδα, να δώσει την αγγελία του, να παρακαλέσει, να επιμείνει να μπει οπωσδήποτε στο αυριανό φύλλο